NİHÂLÎ İBRÂHÎM İBN SÜLEYMÂN HALÎFE VE MİR’ÂTÜ’L-‘UKALÂ ADLI ESERİ

Ahlak; insandaki iyi ve kötü huyların, yaratılış özelliklerinin, faziletlerin tümü için ortak kullanılan bir isimdir. Bu konu din, felsefe, mantık, siyaset vb. alanlarda olduğu gibi edebiyat alanında da işlenmiştir. Pend-nâme, siyaset-nâme, nasihat-nâme edebî türlerle hikemî şiirler ahlak merkezinde oluşturulmuştur. Bunun yanında Ahlâk-ı Alâ’î, Muhsinî, Mir’âtül-Ahlâk önemli eserler tarihimizde yerini almıştır. Nihâlî İbrâhîm ibn Süleymân Halîfe tarafından hicrî 1213 (m. 1798/1799) yılında kaleme alınan Mir’âtü’l-‘Ukalâ adlı eser de bunlardan biridir. Tıp ilmiyle ilgilenen müddet Mekke Medîne’de evrak memurluğu yapan Nihâlî, eserini Sultan III. Selim’in tahtta bulunduğu dönemde tamamlanmıştır. 
 Makalenin giriş bölümünde ile ilişkili ilimler hakkında durulmuştur. disiplini ilgili veren müellifler eserleri zikredilmiştir. Girişten sonra biyografik bibliyografik kaynaklar ışığında Nihâlî’nin hayatı yazılanlar tartışılmış kendi eserlerinden hareketle müellifin alınmıştır. Ardından ona ait eserlerin tanıtımına, Mir’âtü’l-‘Ukalâ’nın muhteva üslup açısından incelemesine yer verilmiştir. Çok yönlü şahsiyet olan yararlandığı kaynaklar, oluşturduğu tertip üzerinde durduğu kavramlar incelemede bulunulmuştur. Son olarak eserin ulaşabildiğimiz dokuz nüshasının katalog bilgilerine verilerek yazmaların nüsha tavsifi yapılmıştır